Қалау райдың

Қазақстан- кен байлықтары мен олардың әр алуандығы жағынан Жер шарындағы бай аймақтардың бірі.Еліміздегі кен байлықтары маңыздылығы жағынан үш топқа бөлінеді.Бірінші топқа мұнай, көмір, уран, хромит, кен орындары жатады. Екінші топты темір, марганец, мыс, қорғасын, мырыш, алюминий және алтын кен орындары қүрайды. Үшінші топқа қалайы, күмыс, фосфор, кен орындары кіреді.

Отбасы тәрбиесі
Мен мектепте жүргенде сурет
салуды ұнататын едім.Бұл өнерімді байқаған әкем мені қолпаштап
отырды.Бірақ қайтсен де,суретші боласың деп үзілді-кесілді ,,шідерлеп,,
тастаған жоқ.Немен айналыссам да,қолымнан қаққан емес.Өз
пікіпрін,білгенін айтатын,бірақ оны зорлап біздің миымызға
құймайтын.Сондықтан ба,отбасымыздағы бес баланыңбәрі де өздері қалаған
мамандықтарын алды.Қажет деген кезде,қанша керек болса,суретті сонша
салатын едім,уақыттан да ешкім шектемейтін.Кейде кешкі сағат он
болғанда: ,,Қазыр сен қалайда жатып ұйықта, уақыт болды, болды,күн
тәртібін бұзба!,, деп апарып төсекке де жатқызда қоймайтын.,,Жарайды,
жаның соны қалап отырса,озіне қажет болса ,отыр, жаса.Ал бүгінгі келіп
тұрған шабытты қайтарып тастаұға болмайды.Бәрібір соны ойлап дөнбекшіп
жатасың,, -дейтін.
Қазіргі отбасылардың көшілігі
көпшілігі (қалалық) қонақ үйді еске түсіреді .Қайсыбыр
ата-аналарбалаларын телефонмен тәрбиелеп жатады. ,,Тұрдын ба? ,,
Тамағынды іш!Содан кейін отыр, собағынды оқы!,, Немесе жұмысына асағып
кетіп бара жатып :,,Оқы ,кішкене ойна...былай тұршы ,аяқтын астына
оралмай!Жұмыстан қалатын болдым ғой!Жай кезде сұрамай,дәл асығып тұрған
кезда сұрайды екенсің!,, -десіп жатады. Көп нәрсенің кілті үй ішінде
орныққаң дәстүрге байланысты деп ойлаймын

аралап көреді ,жалаң аяқ өзенді кешіп өтеді.

-Алақай!-дейді Данияр айқайлап.-Табиғат деген қандай тамаша!Айнала қандай кең!..Мұндай таза ауаны өмірі жұтып көрген емеспін.Шөбі жұмсақ,суы мөлдір екен.Ана,бұрын,неғып табиғатты менен жасырып жүргенсіңдер.-Балам-ауылғи, ауруханада жүрдің емес пе?Сонымен Данияр табиғат дүниесін,яғни өзен су,тау-шөпті жантәнімен жақсы көріп қалады.Сол жерде жеміс-жидек теріп жеп, өзен суына түседу.Сұлулыққа ынтығып ,таза ауаға құмартып жүрген баланың денсаулығы бірте-бірте түзеле бастады..Пожалуйста очень срочно желательно к 6-7 часам!

1. Берілген сөйдемдегі етістіктің райын анықтаңдар. Талғаммен киінгім келеді
а) ашық рай
в) қалау рай
с) шартты рай
д) бұйрық рай
2. Сырт киімді неге байланысты кию керек
а) үйдегі ауа райына байланысты
в) қасыңдағы адамдарға байланысты
с) даланың ауа райына байланысты
д) қай жерге баратыныңа байланысты
3. Қандай киімдер температураны барынша сақтап тұрады
а) жібек матадан тігілген киімдер
в) былғарыдан тігілген киімдер
с) тоқыма киімдер
д) түрлі түсті жүннен тігілген киімдер
4. Берілген сөйлемдегі етістіктің райын анықтаңдар. Шаңғышылардың киімі қимылдауға кедергі жасамайтын, ауа өткізетін, желден қорғайтын болсын
а) ашық рай
в) қалау рай
с) шартты рай
д) бұйрық рай
2- Бақылау сұрақтарына жауап беріңдер.
1. Үйге киетіп киім қолайлы, әдемі,таза болса, жарасымды болар еді
Берілген сөйлемдегі естістіктің райын анықтаңдар
2. Үш шақтың бірінде қолданылып тұрған райдың түрін анықта; киіндік, киініп отыр, киінбекшіміз

көңілге Ықыласпен тоқылық! Істің болар қайыры, Бастасаңыз Аллалап, Оқымаған жүреді Қараңғыны қармалап. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық! Оқысаңыз, балалар, Шамнан шырақ жағылар. Тілегенің алдыңнан, Іздемей-ақ табылар. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық! Мал дәулеттің байлығы Бір жүтасаң жоқ болар. Оқымыстың байлығы, Күннен-күнге көп болар, Еш жүтамақ жоқ болар. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге Ықыласпен тоқылық! Сиса көйлек үстіңде, Тоқуменен табылған... Сауысқанның тамағы, Шоқуменен табылған... Өнер-білім бәрі де, Оқуменен табылған. Кел, балалар, оқылық. Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық! Надандықтың белгісі — Еш ақылға жарымас. Жайылып жүрген айуандай, Ақ, қараны танымас. ...Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық! Оқу деген шыны-ды, Тұрған сайын шыныққан... Оқу білген адамдар, Май тамызған қылыштан... Білмегенді білуге, Есті бала тырысқан, Есер бала ұрысқан. Кел, балалар, оқылық. Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық! Әлпештеген ата-ана Қартаятын күн болар. Қартайғанда жабығып, Мал таятын күн болар. Ата-енең қартайса — Тіреу болар бұл оқу, Қартайғанда мал тайса — Сүйеу болар бүл оқу. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық. Оқу білген таниды Бір жаратқан қүдайды, Танымаған қүдайды Неғылғанда ұнайды... Шырағым адам болғай деп, Ата-енең жылайды. Баладан қайыр болмаса, Баланы неге сұрайды. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге, Ықыласпен тоқылық!