сапарға шығатын кезде айтылатын бата.Пожалуста заранее спасибо

Атамыз Қазақ өзінің Ақарыс ( Ұлы жүз атасы), Жанарыс ( Орта жүз атасы),
Бекарыс (Кіші жүз атасы) атты үш ұлына енші беруге шақырыпты.Сол ұлы
атамыз өзінің байлығың (малын,мүлкін) төрт бөлікке бөлген екен
дейді.Оның үш бөлігін аталған үш баласына еншіге беріпті.Төртінші
бөлігін тағы да үшке бөліп,оны балаларына енші үстіне қосыпты.Естерінде
болсың,бұрынғы өткен ата-бабаларымыз ақ білектін күшімен,ақ найзаның
ұшымен ұлан-байтақ жер қалдырды.Оны үшеуіңе тағы бөліп беремін.
Оңтүстік-шығысты Ақарыс, сен иелен. Ол ұлы жүз деп аталсын.Орталық және
солтүстікті Жанарыс,сен иелен.Ол Орта жүз деп аталсын.Батыс жақты
Бекарыс,сен басқар.Ол кіші жүз деп аталсын.Ондағы ойым мынадай.Сендер
енші алып бөлек үй болып шыққанмен,туыстық қатынастарың, ынтымақтарың
мен дәм-тұздарың бөлінбесін.Сендердің ұрпақтарың сапарға шыққанда жолға
азық-түлік алып жүрмесін.Әрбір қакақ баласы кез келген үйден ақысыз
қонақасы ішетін болсын.Олар жолда шөлдеп,сусап,қарны ашып жүрмесін.Менің
сендерге берген төртінші еншім сол.Сол Еншімді менің келер ұрпақтарым
ғасырдан ғасырға жеткізіп, менің осы өсиетімді бұлжытпай сақтасын!» -
деп батасын берген екен.

жарайды. Определите время глагола! !!Прошу! !!

Барлық жануарлар дүниесі мен адамзат баласы үшін тіршілік
негізі – таза ауа. Ол тек өсімдіктер дүниесінен бөлініп шығатын оттегі. Бізді
қоршаған тропосфералық ауа қабатының 20,9% осы оттегіден тұрады, ол тұрақты ең
қажетті газдың бірі. Су оттегін бөліп шығаратын негізгі жасыл фабрика –
көпжылдық ағаштар.

Қазақстан аумағының
3,8 %-ын орманды жер алып жатыр. «Қазақстан - 2030» стратегиясында бұл
көрсеткішті 5,1 %-ға дейін көтеру жоспарланған.

2)Автомобильмен сапарға шығуға көшеде киетін киім де жарайды. Определите время глагола!!!Пожалуйста , помогите!)